Het is u vast niet ontgaan: de Eerste Kamer is akkoord met de nieuwe pensioenwet. Waarom moet die wet er eigenlijk komen, wie bepalen hoe de nieuwe pensioenregeling eruitziet en wat betekent het voor ons? Deelnemers Karel Kuijvenhoven en Gertjan van der Veen legden hun vragen voor aan Hans de Roos en Leon Leisink, bestuurders van het pensioenfonds.

Voorbereid zijn op de toekomst

Het Nederlandse pensioenstelsel staat bekend als een van de beste van de wereld, weet Karel. Hij vraagt zich af waarom we dat moeten vernieuwen. ‘Nederland staat inderdaad bovenaan de lijstjes’, reageert Leon. ‘Dat is ook niet de reden dat het pensioenstelsel moet veranderen. Maar we willen het toekomstbestendig maken en aanpassen aan veranderingen in de maatschappij. Jongeren betalen bijvoorbeeld nu relatief veel pensioenpremie voor het pensioen dat ze opbouwen en ouderen betalen relatief weinig. Dat is op zich niet zo erg als je je werkende leven bij dezelfde werkgever blijft, maar steeds vaker veranderen mensen van werkgever of worden zelfstandig ondernemer. En dan plukken zij niet meer de vruchten van de hoge premies die zij hebben betaald. Het nieuwe stelsel gaat dat voorkomen.’

Minder buffer en voor iedereen een eigen potje geld

Er zijn echter nog meer redenen om het stelsel te vernieuwen, gaat Leon verder. ‘Op dit moment is er één grote pensioenpot. In het nieuwe stelsel gaan we die verdelen naar individuele potjes. Daardoor wordt het duidelijk welk stukje van jou is.’ Hans: ‘Het geeft transparantie en dat past in de individualiseringstrend.’ Het derde argument voor een nieuw stelsel is de buffer. Leon: ‘Volgens de huidige pensioenregels moeten pensioenfondsen flinke buffers hebben. Ons pensioenfonds moet dus voldoende geld hebben om nu en in de toekomst de pensioenen te betalen, plus ongeveer 30% extra. Door die regels mogen we die buffer niet helemaal gebruiken om de pensioenen te verhogen. In het nieuwe stelsel hoeven we een kleinere buffer aan te houden en kunnen we het extra rendement bijna helemaal gebruiken voor de deelnemers.’ Hans vindt het belangrijk om aan te vullen dat beleggingen natuurlijk ook kunnen tegenvallen.

Oude meenemen naar het nieuwe

Eigenlijk hebben we het nu ook gelijk over invaren, gaat Hans verder. ‘Dat betekent dat we al het pensioenvermogen dat we nu hebben, onderbrengen in de nieuwe pensioenregeling. De nieuwe pensioenwet gaat hiervan uit. En het is ook verreweg het handigst, omdat je anders twee regelingen moet gaan uitvoeren. Dat is duur en complex. Maar wel of niet invaren wordt uiteindelijk mede bepaald door KLM en de vakbonden bij de keuze voor de precieze regeling. Daar komt eind dit jaar meer duidelijkheid over.’

Risico’s en reserves

Karel is benieuwd hoe groot die risico’s op dalingen in het rendement zijn. Hij vergelijkt het met de beleggingshypotheken, waar veel mensen mee de mist in zijn gegaan. ‘Is de nieuwe pensioenregeling ook zo’n gevaarlijk product?’ Hans legt uit dat de risico’s niet anders worden, maar dat er op allerlei manieren veiligheid wordt ingebouwd. Hij geeft voorbeelden: ‘We beleggen het geld in veel verschillende categorieën, zoals onroerend goed, aandelen in bedrijven, infrastructuur en obligaties. Dat palet houden we ook in de toekomst. Aandelen gaan het meest op en neer, de andere categorieën bewegen in het algemeen minder. Bovendien gaan we per leeftijdscategorie kijken wat het beste past. Voor de pensioenpotjes van ouderen, zoals die van jou, Karel, beleggen we minder risicovol. Jongeren hebben er juist baat bij als we meer risico nemen, omdat er voldoende tijd is om schommelingen te verwerken.’

Dat klinkt heel beheerst, vindt Gertjan. Hij heeft wel een aanvullende vraag: ‘Kun je als deelnemer aangeven hoeveel risico je wilt nemen?’ Als deelnemer kun je niet individueel kiezen zegt Leon maar ‘Vorig jaar september hebben we de deelnemers wel gevraagd hoe ze denken over het nemen van risico. Dat gebruiken we om per leeftijdsgroep een passend beleggingsbeleid te voeren’. Een ander zogenoemd mechanisme is de solidariteitsreserve. KLM werkt nu samen met de vakbonden de nieuwe regeling uit. Het pensioenfonds voedt hen met informatie. Zij kunnen kiezen tussen twee typen pensioenregelingen: flexibel of solidair. Hans: ‘Het zal jullie niet verbazen dat de verwachting is dat KLM en de vakbonden voor de solidaire regeling kiezen. Je deelt dan niet álles uit in de individuele potjes, maar houdt ook een solidariteitsreserve aan. Stel dat door negatief rendement op de beleggingen de uitkeringen verlaagd moeten worden, dan kan die reserve worden ingezet. Hoe dit gebeurt moet natuurlijk wel nog uitgewerkt worden.’

Verwachten een positieve invloed

Gertjan is als IT’er benieuwd of de systemen klaar zijn voor de nieuwe regeling. ‘Voor wanneer staat de invoering gepland en zijn er nog hindernissen?’ ‘Wij streven naar 1 januari 2026 als startdatum maar de uiterste startdatum is 1 januari 2028’, zegt Hans. ‘We willen graag eerder over, omdat we denken dat deze nieuwe regeling beter is. De IT is best een uitdaging, maar daar is Blue Sky Group, onze pensioenuitvoerder, al langere tijd mee bezig.’ Karel is getriggerd door wat Hans zegt. ‘Denken jullie inderdaad dat deze nieuwe regeling beter is?’ ‘Dat denken we wel, antwoordt Leon. ‘Het is een groot voordeel dat we rendementen veel directer kunnen toekennen aan de deelnemers. We verwachten dat dit positieve invloed heeft op de pensioenen. Berekeningen geven dit ook aan. Als de financiële situatie van het pensioenfonds begin 2026 ongeveer hetzelfde is als nu, dan zal jouw pensioenuitkering zeker niet lager zijn dan hij nu is, en waarschijnlijk wel wat hoger.
Maar definitief kunnen we dat pas zeggen in 2026.’

Meepraten kan

De laatste prangende vraag van Gertjan is of deelnemers ook kunnen meepraten over de uitwerking van de regeling. Hans: ‘De vakbonden zitten aan tafel bij het maken van de afspraken en zij gaan deze ook met hun achterban overleggen. Dus als lid van een vakbond kan je actief meepraten. Daarnaast wordt ook de Vereniging Gepensioneerden KLM (VG-KLM) gevraagd naar hun mening. Binnen het pensioenfonds praat het Verantwoordingsorgaan, waarin alle groepen deelnemers zijn vertegenwoordigd, mee. Ook moet de Raad van Toezicht de plannen goedkeuren.’ 

Verplicht of niet?

Moeten we eigenlijk per se mee met de nieuwe wet? Karel heeft gehoord dat leden van de Eerste en Tweede Kamer bijvoorbeeld niet meegaan. Hans: ‘Dat klopt, en dat komt omdat hun pensioenvoorziening in de grondwet is geregeld en uit de overheidsfinanciën  wordt betaald. Een grondwetswijziging voerde voor nu te ver, maar dat zal in de toekomst misschien alsnog gebeuren. Leon:’ Voor pensioenfondsen zoals wij geldt wel het uitgangspunt dat alles meegaat naar de nieuwe pensioenregeling. Dus ook de pensioenen van gepensioneerden. Alleen als het voor een bepaalde groep heel ongunstig zou zijn, kunnen KLM, de vakbonden en het fonds anders beslissen.’

Pensioenplanner

Gertjan wil weten of de Pensioenplanner ook gaat veranderen. ‘Als ik nu kijk naar mijn pensioenberekening in de Pensioenplanner zie ik een heel duidelijk overzicht. Hoe wordt de nieuwe regeling uitgewerkt en hoe zie ik dat straks terug? Leon: ‘Blue Sky Group werkt aan een nieuw MijnKLMPensioen, ons deelnemersportaal. Rondom de overgang in 2026 kun je daar zien wat je eerst had en wat je in de nieuwe regeling gaat krijgen. Maar dat moet nog wel helemaal uitgedacht worden. ’

Flink deel buffer verdelen

Belangrijk, zegt Hans in reactie daarop, is om je bewust te zijn dat bij de start van de nieuwe pensioenregeling ineens een flink deel van de buffer over de individuele potjes verdeeld gaat worden. ‘Maar vervolgens gaat de markt natuurlijk bewegen. De kans op tegenvallers is daarna dus niet 0. We moeten altijd wel wat risico nemen, omdat we ook willen dat de pensioenen kunnen meestijgen met de prijzen. En een oorlog zoals in Oekraïne kan veel invloed hebben. Het is dus goed om je realiseren dat de verschillende scenario’s allemaal werkelijkheid kunnen worden. Maar nogmaals: als de financiële positie van het fonds bij de overgang in 2026 hetzelfde is als nu, dan verwachten we dat je pensioenuitkering zeker niet lager is maar eerder hoger.’

Vertrouwen

Aan het eind gekomen van het gesprek, concludeert Gertjan dat het proces zorgvuldig verloopt. Hij vond het een fijn gesprek. ‘Tot een jaar of twee geleden had ik nog niet nagedacht over mijn pensioen. Dit gesprek geeft mij een gevoel van controle. Ik heb er alle vertrouwen in dat het goed zit met de nieuwe regeling straks.’ Karel sluit zich daar bij aan.

Wie zitten er aan tafel?

• Deelnemer Gertjan van der Veen (65) zorgt als product owner van het datamanagement team ervoor dat alle gegevens beschikbaar zijn om het bedrijf goed te kunnen leiden. Over anderhalf jaar gaat hij met pensioen.
• Deelnemer Karel Kuijvenhoven (63) werkte 44 jaar bij KLM en is onlangs dankzij de vrijwillige vertrekregeling gestopt. Zijn pensioenuitkering is nog niet gestart.
• Bestuurder Leon Leisink (63) is sinds anderhalf jaar lid van het pensioenfondsbestuur voorgedragen door de OR.
• Bestuurder Hans de Roos (73) werkte 40 jaar bij KLM en ging op zijn 65e met pensioen. Hij zit in zijn laatste termijn als bestuurder, voorgedragen door de VG-KLM.