De wereld in rep en roer…
We leven in roerige tijden. Het steeds weer oplaaiende handelsconflict tussen de VS en China en de dreigende Brexit zorgen voor voortdurende onrust. De Europese Centrale Bank nam een aantal maatregelen waardoor de rente tot een ongekend laag niveau is gezakt. We dachten dat we de inzet van dat soort instrumenten zo langzamerhand achter ons hadden gelaten, maar ECB-president Draghi dacht daar kennelijk anders over.
In ons eigen land is het ook onrustig; kijk alleen maar naar de stopzetting van duizenden projecten voor woningen en wegen, nadat de Raad van State een streep haalde door het Programma Aanpak Stikstof. Of neem het massale boerenprotest dat het land tot stilstand bracht. En dan hebben we het nog niet gehad over de pensioendiscussie.
…en onduidelijkheid over pensioenen in Nederland…
Aan het begin van de zomer hadden we eindelijk het langverwachte pensioenakkoord. Concreet is vooral dat de stijging van de AOW-leeftijd wordt afgeremd. Verder zijn het vooral doelen die nog verder in wetten en regels moeten worden uitgewerkt. Denk daarbij vooral aan de mogelijkheden om sneller te kunnen indexeren én sneller te kunnen korten.
…waar het akkoord onder druk staat…
Maar zoals het gaat bij zaken waar je lang over doet: dan kun je door de actualiteit worden ingehaald. De verdere rentedaling laat ook bij vrijwel ieder pensioenfonds sporen na. Dekkingsgraden kwamen verder onder druk te staan, bij steeds meer pensioenfondsen komen kortingen in zicht. Grote fondsen – en bijvoorbeeld oud-president Wellink van De Nederlandsche Bank - roepen het kabinet op tot maatregelen om dat te voorkomen. Daarbij gaat het uiteraard ook om de rekenrente. Pensioenfondsen moeten die gebruiken om hun verplichtingen uit te rekenen. Simpel gezegd: als je over een jaar iets wilt kopen van 104 euro, dan moet je bij een rente van 4 procent nu 100 euro hebben. Is de rente praktisch nul, dan heb je nu al 104 euro nodig. Dus hoe lager de rente, hoe hoger de verplichtingen. En als je dat zoals wij over een paar decennia moet berekenen, dan zorgt een kleine rente-aanpassing tot zeer grote verschillen.
Verhogen van de rekenrente haalt de druk van de kortingsketel, maar je neemt ook meer risico voor toekomstige pensioenen. Dat dilemma ligt nu op tafel.
…maar wat betekent dat voor úw pensioen?
Ook ons pensioenfonds is niet immuun voor wat er gebeurt in de wereld om ons heen. Maar wat betekent dat concreet voor onze financiële gezondheid en – nog concreter - voor úw pensioen? Welnu: uit ons kwartaalbericht blijkt dat de actuele dekkingsgraad licht is gestegen naar 102,3%. De beleidsdekkingsgraad is eind september 109,7%. Aangezien het fonds onder een beleidsdekkingsgraad van 110% niet mag indexeren is het, gezien de huidige financiële positie, nagenoeg uitgesloten dat er per 1 januari 2020 geïndexeerd wordt.
Maar, en dat is het relatief goede nieuws: ons fonds had eind september, niettegenstaande het dekkingstekort, nog ongeveer 10% buffer voordat we de kritische dekkingsgraad benaderen.
Daarnaast heeft het fonds een overschotten- en tekortenafspraak met de KLM die voorziet in een door KLM en actieve deelnemers te betalen herstelpremie als we onder die grens zouden komen. Tenslotte handhaaft het bestuur een zekere mate van afdekking tegen verdere daling van de rente.
Behoefte aan duidelijkheid en rust
De wereld, de pensioenwereld, en daarmee ook uw pensioen, zijn gebaat bij meer duidelijkheid en is toe aan meer rust. Het is in ieders belang dat we met elkaar de komende tijd weer die kant op kunnen gaan.
Hans de Roos en Arend de Jong
Vicevoorzitters