In de afgelopen maanden heeft het pensioenfonds haar ‘investment beliefs’ geformuleerd. Dit kwam voort uit een behoefte van het bestuur om zijn beleggingsprincipes vast te leggen, ook met het oog op het vertrouwen van de deelnemers. De Nederlandsche Bank, die toezicht houdt op pensioenfondsen, heeft ook meer aandacht voor de achterliggende gedachten van beleggingskeuzes van pensioenfondsen. Pieter Westland, senior investment strategist bij Blue Sky Group, en bestuurslid Henny Essenberg vatten samen hoe het staat met de investment beliefs van het fonds.

Het pensioenfonds belegt sinds zijn oprichting, nu ruim tachtig jaar geleden. Toch waren de uitgangspunten van het beleggingsbeleid nooit letterlijk vastgelegd. Door ze op te schrijven werd het bestuur gedwongen na te denken over uitgangspunten die het echt belangrijk vindt bij het beleggen. Wat is noodzakelijk om de doelstelling van het fonds - een goed pensioen tegen lage kosten - te realiseren? Het antwoord op die vraag helpt niet alleen bij het nemen van toekomstige beslissingen, maar ook bij het op koers houden van het fonds.

Wat zijn investment beliefs?

De investment beliefs vormen de basis voor het beleggingsbeleid. Het is een set met principes die hetbestuur hanteert op het moment dat het beleggingskeuzes moet maken. Wat zijn de voorwaarden om in een ingewikkeld financieel product te investeren? In hoeverre moeten we als pensioenfonds duurzaam beleggen? Gaan we passief of actief om met ontwikkelingen op de korte termijn? Welk kostenniveau is acceptabel? Allemaal voor de hand liggende vragen, waarbij de investment beliefs als kompas dienen.

Gaan de investment beliefs over nu of later?

Een voorbeeld: het behalen van rendement is – meer dan ooit – van belang om de pensioenen in de toekomst betaalbaar te houden. Om voldoende rendement te krijgen moet je simpelweg risico’s nemen. Een bepaalde mate van risico met een beleid dat zich over tientallen jaren uitstrekt hoeft geen probleem te zijn. Maar op de korte termijn kunnen zich onverwachte gebeurtenissen voordoen, die van grote invloed zijn op het rendement. De aanhoudende lage rente is een voorbeeld van iets dat op korte termijn gebeurt, maar op de lange termijn een groot effect kan hebben als de lage rente nog lang aanhoudt. In de investment beliefs is dan ook vastgelegd dat de lange termijn het uitgangspunt is bij keuzes, maar dat onverwachte gebeurtenissen op de korte termijn uit kunnen nodigen tot directe aanpassing van het beleid.

Bijsturen blijft noodzakelijk

Eens in de zoveel tijd houdt het bestuur de investment beliefs tegen het licht. De financiële markten veranderen voortdurend en het is daarom nodig elkaar daarover binnen het bestuur scherp te houden: kloppen de uitgangspunten nog? Op dit moment inventariseert het bestuur op welke onderwerpen de beleggingsportefeuille concreter moet aansluiten bij de vastgelegde investment beliefs. ESG (Environment, Social & Governance, kortweg de maatschappelijke kant van de beleggingen) krijgt bijvoorbeeld een prominentere rol. Daarnaast krijgen de eenvoud en uitlegbaarheid van het beleid aandacht.